Voorkom beroepsziekten met behulp van de arbeidshygiënist

Om ervoor te zorgen dat je medewerkers gezond kunnen werken, wil je weten welke risico’s ze lopen bij het uitvoeren van hun werkzaamheden. Dat is niet altijd zo eenvoudig te bepalen. Iemand die op kantoor werkt, heeft natuurlijk een goede bureaustoel nodig om goed te kunnen zitten en voorlichting over een goede werkhouding. Maar hoe zit dat als je medewerkers elke dag blootstaan aan gevaarlijke stoffen of lawaaiige machines? Bij welke hoeveelheid is een stof schadelijk en wanneer is het geluidsniveau niet meer acceptabel? De arbeidshygiënist kan hier antwoord op geven.  

Zijn expertise is het herkennen van gevaren van het werk en de werkomgeving, het beoordelen van de risico’s en het adviseren in maatregelen om de risico’s te reduceren. Het werkveld is breed, want er zijn veel verschillende soorten gevaar, waarvoor je de arbeidshygiënist kunt inschakelen:

• binnenklimaat (temperatuur, relatieve vochtigheid, luchtsnelheid en ventilatie);
• hittebelasting (luchttemperatuur, relatieve vochtigheid en stralingstemperatuur);
• biologische agentia zoals bacteriën, schimmels en virussen;
• fysieke belasting;
• gevaarlijke stoffen zoals oplosmiddelen, lasrook en asbest;
• hinderlijk geluid en schadelijk geluid (lawaai);
• licht;
• straling;
• lichaamstrillingen (rijden in voertuigen) en hand/armtrillingen (werken met trillende gereedschappen).

Een arbeidshygiënist draagt bij aan een gezonde werkomgeving en de preventie van beroepsziekten door de arbeidshygiënische strategie toe te passen. Dat betekent dat hij of zij eerst kijkt of de bron van het gevaar kan worden weggenomen.

Soms kan het gevaar niet worden weggenomen of er is geen alternatief voor de schadelijke stof, denk aan bacteriën in een laboratorium, straling in een ziekenhuis en lawaai in de bouw en industrie. Gevaar kan ook inherent aan het werk zijn; zo weten politieagenten niet altijd waar ze op stuiten bij controles van verdachte ladingen en illegaal gestort afval. Zijn bronmaatregelen niet mogelijk, dan kijkt de arbeidshygiënist welke maatregelen op een ander niveau wel mogelijk zijn zoals het gebruik van afscherming of afzuiging en persoonlijke beschermingsmiddelen zoals gehoorbescherming en maskers. De volgorde van die maatregelen staat vast: van een hoog niveau (wegnemen van de bron) naar een lager niveau.

Als leidinggevende kun je de arbeidshygiënist vragen om de voorwaarden voor een gezonde werkomgeving vast te stellen. De arbeidshygiënist maakt gebruik van objectieve gegevens om het probleem in kaart te brengen en kan zelf ook metingen uitvoeren indien dat nodig is. Hij kan ook helpen met het opstellen van de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het plan van aanpak dat daarbij hoort. Bepaalde groepen medewerkers lopen meer risico dan andere, denk maar aan zwangere werkneemsters en jongeren. Zij zijn extra kwetsbaar en hebben dan ook meer bescherming nodig. Ook daarbij kan de arbeidshygiënist helpen. Hij zorgt ervoor dat in de RI&E wordt opgenomen wat de risico’s voor deze groepen zijn en welke maatregelen nodig zijn om de risico’s te minimaliseren.De gecertificeerde arbeidshygiënist is ook bevoegd om de RI&E te toetsen. Arbeidshygiënisten geven advies en voorlichting over goede arbeidsomstandigheden, risico beperkende maatregelen, en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Sommige arbeidshygiënisten hebben zich gespecialiseerd, bijvoorbeeld in klimaat, geluid, trillingsbelasting of gevaarlijke stoffen.