Goed leiderschap in crisistijd? Begin bij je mensen

Juist dat vertrouwen bij mensen wordt in tijden van crisis aan het wankelen gebracht. Een mooi voorbeeld was de coronatijd, maar medewerkers worden bijvoorbeeld ook onrustig als er veranderingen op stapel staan binnen een bedrijf. Bijvoorbeeld bij een reorganisatie. Niets is zeker, mensen hebben meer zorgen, angsten en onzekerheden waarvan je nog lang de gevolgen en impact kan merken.

Dit alles roept om goed leiderschap. Leiderschap om die mensen blij, gemotiveerd, duurzaam inzetbaar en weerbaar te houden. Een vorm van leidinggeven die gevoelens van angst en onzekerheid bespreekbaar maakt. En die samen naar oplossingen zoeken mogelijk maakt. Ook al zie je elkaar veel minder omdat je bijvoorbeeld niet meer op locatie samenwerkt. Maar hoe doe je dat nu precies?

Als we terugkijken in de geschiedenis, dan zien we dat er zeker leiders zijn die hun team weten te motiveren in crisistijden. Great Place to Work deed onderzoek naar leiderschap tijdens de laatste recessie in 2007-2009 en wat bleek? Organisaties die zorgden voor consistent positieve ervaringen met leiderschap voor alle medewerkers lieten alsnog goede resultaten zien. Waar anderen forse omzetverliezen lieten zien, boekten zij zelfs een omzetgroei van 14,4%. Conclusie hieruit? Mensgerichte organisaties blijken in crisistijd veerkrachtiger en uiteindelijk winstgevender. 

Wat bleek nu precies de basis voor dat goede leiderschap en wat kun je hier als leidinggevende van leren? Allereerst dat deze mensgerichte organisaties leiders hadden die in staat waren om het eerder genoemde gevoel van vertrouwen te blijven behouden. Leiders die met begrip reageerden op de gevoelens van onzekerheid en angst bij hun medewerkers. Hun focus op empathie en gelijkheid bleken daarbij van essentieel belang. Daarnaast bleken de leiders van succesvolle organisaties in crisistijd gemeen te hebben dat ze zichtbaar waren, een visie hadden en zorgden voor structuur. Al deze eigenschappen vormen het geheel aan basisvaardigheden voor goed leiderschap in crisistijd:

• Gericht op vertrouwen
• Focus op empathie
• Blik op gelijkheid
• Zichtbaar zijn
• Zorgen voor structuur
• Een visie hebben

Maar waar begint dat gevoel van vertrouwen nu feitelijk mee? Om heel simpel te zijn; bij je mensen. Als je dus echt een goede leider wil zijn, in goede én slechte tijden, dan is het dus zaak om jouw medewerkers boven aan je agenda te zetten. Dat klinkt als een open deur, maar de praktijk laat zien dat dit nog lang niet overal gebeurt.

En dat is jammer, want daar motiveer je je team niet bepaald mee. Geef mensen het vertrouwen dat zij goed zijn in hun werk en laat hen ervaren dat ze op jou kunnen rekenen als leidinggevende. Daarmee laat je zien dat je voor het grotere geheel werkt, en niet alleen voor jezelf.

Crisis of niet, een mensgerichte focus is altijd goed bij leiderschap. Dat vergroot het gevoel van vertrouwen in het bedrijf en de collega's, wat weer bijdraagt aan een open, gezonde en positieve sfeer.

Om een voorbeeld te geven: een werknemer die een dierbare verliest, is zo verdrietig dat hij even niet in staat is om te werken. Hij twijfelt wel, maar meldt zich toch ziek omdat hij geen andere mogelijkheid kent. Vervolgens sluit hij zich thuis in zijn eentje op. Pas als hij na een goede week weer op het werk komt, zie je als leidinggevende hoe slecht hij er uitziet en hoor je de echte reden van zijn ziekmelding. Een gemiste kans. Want had je dit wél geweten, dan had je rouwbegeleiding voor hem kunnen regelen en had hij nu beter in zijn vel gezeten.