Wat is KANS?

KANS is de moderne term voor RSI, de afkorting van repetitive strain injury. Dat leek vroeger veel meer voor te komen, dus kennelijk heeft goede voorlichting en een goed ingerichte werkplek een gunstig effect gehad. Maar we zijn er nog niet, want ook nu zijn er nog mensen die last krijgen van hun arm, nek en/of schouder door langdurig of in een verkeerde houding achter een beeldscherm zitten.

Hoe krijg je KANS?

Klachten aan arm, nek en/of schouders kunnen ontstaan door verschillende oorzaken:

  • Fysieke belasting
    Langdurig zitten en/of in een verkeerde houding zitten, uitvoeren van repeterende bewegingen, uitvoeren van eenzijdige bewegingen.
  • Psychosociale belasting
    Medewerkers die last hebben van hoge werkdruk, stress of andere psychische klachten, spannen de hele dag hun spieren aan waardoor ze verkrampt aan het werk zijn. Ook nemen ze misschien geen of onvoldoende pauzes en blijven ze langer in een bepaalde houding werken.

Hoe kun je als leidinggevende bescherming bieden tegen KANS?

Tot zover de theorie, nu de praktijk en vooral: de preventie. Wat kun jij als leidinggevende nu doen om je medewerkers te beschermen tegen KANS?

  • Zorg voor een goede werkplek
    Bescherming tegen KANS start met een goed ingestelde werkplek en de juiste hulpmiddelen. Dat begint met een goede bureaustoel, liefst met een beweegbare rugleuning, en met een in hoogte verstelbaar bureau.
    Om de juiste werkhouding te krijgen, staan stoel en bureau op de juiste hoogte en zit iemand op de juiste afstand van het beeldscherm. Medewerkers die op een laptop werken, kunnen het beste een laptopstandaard, een los toetsenbord en losse muis gebruiken, zodat ze toch in de juiste houding kunnen zitten op de juiste afstand van hun beeldscherm.
    Heeft iemand smalle schouders? Zorg dan voor een smaller toetsenbord, zodat iemand niet te ver ‘buiten zijn macht’ muist. Een (beeldscherm)bril kan daarnaast ook helpen de werkhouding te verbeteren, omdat iemand minder moeite moet doen om tekst te kunnen lezen.
  • Schakel een ergonoom in
    Welke afstand, stoel- en tafelhoogte precies goed zijn verschilt per individu en is dus maatwerk, afhankelijk van iemands lichaamsbouw en -lengte. Een ergonoom kan helpen te bepalen wat de beste instellingen zijn en kan per situatie kijken of er nog andere hulpmiddelen nuttig zijn.
  • Laat zien wat de voordelen zijn
    Om ervoor te zorgen dat je medewerkers ook hun gedrag aanpassen, niet te lang in dezelfde houding zitten, regelmatig pauze nemen en de hulpmiddelen gebruiken, kun je laten zien welke voordelen dat heeft. Wie goed zit en tussendoor van houding verandert en beweegt, heeft minder last van nek, schouders of ogen, heeft minder vaak hoofdpijn en voelt zich energieker.
  • Zorg voor leuke beweeg-/pauzemogelijkheden
    Zorg voor leuke plekken om te pauzeren of plaats een pingpongtafel zodat medewerkers even iets aan beweging kunnen doen als ze van hun werkplek gaan. Er zijn ook leuke korte beweegoefeningen die je makkelijk tussen de werkzaamheden door kan doen, soms zelfs op je eigen werkplek.
  • Betrek medewerkers bij het kiezen van oplossingen
    Fors investeren in de nieuwste ergonomische oplossingen, die medewerkers uiteindelijk niet gebruiken is zonde. Vaak hebben medewerkers een zetje nodig voordat ze nieuwe middelen als zit-stabureaus of trapfietsen gaan gebruiken. Besteed daar dan ook voldoende tijd aan en betrek medewerkers bij het bedenken en kiezen van oplossingen voor een gezonde werkplek. Ze zullen enthousiaster zijn voor iets wat ze zelf hebben uitgekozen of waar ze zelf aan hebben meegewerkt, dan voor iets wat door jou of door de werkgever is opgelegd. De ondernemingsraad en de preventiemedewerker kunnen hierbij een rol spelen.

Wat medewerkers zelf kunnen doen het risico op KANS te verkleinen

Hoewel het voorkomen van RSI/KANS begint met een goede instelling van de werkplek, voldoende afwisseling en een actieve werkhouding, zijn er ook wat kleine aanpassingen die je medewerkers zelf kunnen doen, en die het risico op KANS verkleinen.

Hieronder een aantal tips:

  • Gebruik sneltoetsen
    Gebruik zo veel mogelijk sneltoetsen in plaats van je muis, bijvoorbeeld om te kopiëren, plakken, schermen te sluiten of van scherm te wisselen.

  • Leer blind typen
    Dan hoef je niet naar je toetsenbord te kijken en heb je een betere houding.

  • Zoek een muis die bij je past
    Een te kleine of te grote muis vergroot het risico op RSI/KANS.

  • Neem regelmatig pauzes
    Medewerkers die het lastig vinden om regelmatig te pauzeren, kunnen pauzesoftware installeren. Die helpt hen om eraan te denken. Maar gewoon om de 20 minuten een kookwekker zetten, kan natuurlijk ook.

  • Leer met twee handen ‘muizen’
    Medewerkers kunnen zichzelf ook aanleren om zowel met de linkerhand als de rechterhand de muis te besturen. Ze moeten dit wel even instellen op hun pc.

Verder lezen?