Wat doet een arbeids- & organisatiedeskundige?
De arbeids- en organisatiedeskundige is een van de vier kerndeskundigen i i Kerndeskundigen Kerndeskundigen zijn: BIG-geregistreerde bedrijfsarts, gecertificeerde arbeids- en organisatiedeskundige, gecertificeerde arbeidshygiënist en gecertificeerde veiligheidskundige die de werkgever volgens de Arbowet kan inschakelen bij het nakomen van de wettelijke verplichtingen.
Arbeids- & organisatiedeskundigen richten zich op de mens, arbeid en organisatie. Het doel van de A&O-deskundige is om het welzijn van medewerkers te verbeteren binnen de organisatie, met oog op het werk dat zij doen. Zij proberen de kwaliteit van arbeid te verbeteren door middel van aandacht op de 5 A’s:
Arbeidsinhoud: het soort werk dat medewerkers doen (o.a. het soort taken, verantwoordelijkheden, autonomie/regelmogelijkheden en samenwerkingsmogelijkheden)
Arbeidsomstandigheden: de (fysieke) omstandigheden waarin medewerkers hun werk doen (o.a. veiligheid, geluid, klimaat, werkdruk)
Arbeidsverhoudingen: de manier waarop de werkgever met de medewerker omgaat en de hoe de samenwerking onderling is georganiseerd, de stijl van leidinggeven is hierbij van belang
Arbeidsvoorwaarden: de afspraken tussen werkgever en medewerkers, o.a. salaris, werktijden, vakantie, opleidingsmogelijkheden, pensioen
Arbeidsorganisatie: de manier waarop het werk georganiseerd/verdeeld is, zoals te zien is in de organisatiestructuur en het beleid
A&O-deskundigen adviseren en begeleiden organisaties bij het gezond en gemotiveerd inzetbaar houden van medewerkers, het verminderen van arbeidsrisico’s en verbeteren van de psychosociale arbeidsbelasting (PSA). PSA zijn de factoren die direct of indirect werkstress veroorzaken. Denk aan agressie en geweld, discriminatie, (seksuele) intimidatie, pesten en werkdruk. De eerste vier worden ook wel ongewenst gedrag genoemd.
Een A&O-deskundige wordt vaak ingeschakeld bij het opstellen of verbeteren van het verzuim- en arbobeleid, het doen van onderzoeken, organisatieontwikkeling, (cultuur)veranderingen en het opstellen en toetsen van de risico inventarisatie en evaluatie (RI&E). Daarnaast geven A&O-deskundigen ook regelmatig trainingen, workshops en coachen ze medewerkers, leidinggevenden en het MT in een organisatie.
Hoe kan de A&O-deskundige de inzetbaarheid vergroten en verzuim voorkomen?
De A&O-deskundige is opgeleid om zowel met een bedrijfskundige, als een psychologische bril naar inzetbaarheids- en verzuimvraagstukken te kijken. Als leidinggevende zoek je vaak oplossingen voor individuele medewerkers, zoals een cursus timemanagement, stresspreventie, assertiviteit of individuele coaching. Hier kan een A&O-deskundige over meedenken, maar zij kijken ook vanuit een bronaanpak vooral hoe de arbeidsinhoud en -organisatie kunnen worden aangepast voor een duurzame oplossing.
Voorbeelden van onderzoeken die een A&O’er doet:
- Via documentenonderzoek, vragenlijsten en interviews achterhalen hoe het is gesteld met de arbeidsrisico’s en PSA-vraagstukken in je organisatie
- Een organisatiescan met documentenonderzoek en interviews om te kijken wat er speelt in de organisatie en welke verbetermogelijkheden er zijn
- Een analyse maken van de organisatie: werkprocessen en samenwerking in kaart brengen plus de wijze waar de organisatie de zorg rond arbeidsomstandigheden kan verbeteren
- Verzuimgegevens analyseren op trends en oorzaken voor verzuim.
In elke organisatie waarin mensen samenwerken is er risico op ongewenst gedrag en werkdruk (PSA). Om verminderde inzetbaarheid en (psychisch) verzuim zoveel mogelijk te voorkomen is het belangrijk om deze risico’s te inventariseren en evalueren in de RI&E en hiervoor een plan van aanpak te schrijven. De A&O-deskundige kan hierover meedenken, de RI&E uitvoeren en toetsen. Let op: het toetsen mag alleen gedaan worden door een gecertificeerde A&O-deskundige. Vervolgens kan de A&O’er adviseren over een integrale aanpak hiervan.
Waarvoor kun je als leidinggevende de A&O-deskundige inschakelen?
Als leidinggevende kun je de A&O-deskundige niet alleen zelf inschakelen maar ook voor je medewerkers. Hij kan meedenken over allerlei vraagstukken over gedrag, kwaliteit van werk en psychosociale arbeidsbelasting. Je kunt er onder meer terecht voor:
- coaching, trainingen en voorlichting op het gebied van omgaan met werkstress, ongewenst gedrag
- advies voor verbeteren van samenwerken en teambuilding
- omgaan met verzuim voor leidinggevenden
- trainingen conflicthantering en gespreksvoering
- programma’s voor versterken van bevlogenheid en vergroten van duurzame inzetbaarheid.