Mantelzorg en werk: een hele zorg

We spreken van mantelzorg als iemand onbetaald en langdurig intensieve zorg geeft aan zijn kind, zijn partner, een van zijn ouders of een andere dierbare. Iemand die mantelzorger is, heeft altijd een persoonlijke relatie met de persoon die hij verzorgt. Die emotionele betrokkenheid maakt deze zorg extra zwaar. Mantelzorg gebeurt altijd vrijwillig, maar eigenlijk kun je er niet voor kiezen. Het is iets wat je overkomt en waar je bijna geen ‘nee’ tegen kan zeggen. Vaak is er ook niemand anders die deze zorg kan geven.

Mensen die mantelzorger zijn en een baan hebben, draaien overuren. Je kunt mantelzorg niet stoppen of uitzetten, het gaat 24/7 door. Soms zijn medewerkers er ook op het werk nog mee bezig, bijvoorbeeld als ze moeten bellen met een arts, een zorgwinkel of de gemeente om iets te regelen of aan te vragen. Medewerkers die mantelzorgers zijn vertellen dit lang niet altijd op hun werk. Hoe kun je merken dat iemand mantelzorger is en dat hij overbelast dreigt te raken?

Mantelzorgers kunnen verschillende klachten krijgen:

• Lichamelijke klachten als buikpijn, duizeligheid, hoofdpijn, hyperventilatie, pijn in nek, rug en schouders, vermoeidheid.
• Psychische klachten zoals depressie, piekeren, slecht slapen, over-emotioneel.

Dit zijn signalen waar je als leidinggevende op kunt letten: 

• Meer spanning, irritatie, stress
• Vermoeide indruk, concentratieproblemen
• Vaker te laat komen en stipt op tijd vertrekken, nooit even blijven hangen
• Geen deelname aan sociale activiteiten buiten werktijd
• Behoefte aan afzondering en sombere stemming
• Verwaarlozing van het uiterlijk

Mantelzorgers die last hebben van deze klachten, presteren vaak ook minder goed. Daarnaast hebben ze als ze thuiskomen van hun werk, onvoldoende gelegenheid om uit te rusten en op te laden. Dat heeft invloed op hun inzetbaarheid. Ze lopen risico uit te vallen door overspannenheid of burn-outklachten of ze melden zich ziek omdat ze het allemaal niet meer geregeld krijgen. Om dat te voorkomen, moeten deze medewerkers weer een goede balans zien te vinden tussen werk en privé nodig.. Als leidinggevende kun je daarbij helpen. Aandacht en begrip zijn belangrijk, net als informatie over verlofregelingen en bemiddeling bij het regelen van een mantelzorgmakelaar.

Medewerkers die mantelzorg verlenen, vinden het vaak lastig dit met hun leidinggevende te bespreken. Ze vinden het te privé, ze willen hun collega’s niet met extra werk opzadelen of ze zijn bang dat het nadelig is voor hun carrière. Terwijl degenen die het wel bespreken hier veel steun aan hebben, doordat er aandacht en begrip is voor hun situatie. Ook ervaren zij minder lichamelijke of psychische klachten.