Vangnet, maatwerk en Eigen regie, waar praten we dan over?

Sinds 2005 zijn werkgevers niet meer verplicht om een arbodienst in te zetten voor de verzuimbegeleiding van medewerkers, maar kunnen ze kiezen tussen de vangnet- i i Vangnet- De werkgever koopt de ondersteuning voor het uitvoeren de wettelijke arbotaken in bij een arbodienst. of de maatwerkregeling. Kiezen ze voor de maatwerkregeling, dan zorgen zij zelf voor de juiste professionals om de verzuimbegeleiding in te vullen. De enige verplichting is dat ze zich laten bijstaan door een gecertificeerde bedrijfsarts.

Veel organisaties kiezen, met de keuze voor de maatwerkregeling, voor het Eigen regiemodel. Hierbij wordt de regie voor de oplossing van ziekteverzuimzaken bij de leidinggevende en de medewerker gelegd. Idealiter wordt de bedrijfsarts dan alleen ingeschakeld wanneer dat (wettelijk gezien) nodig is.

De leidinggevende als regisseur

In het Eigen regiemodel heb jij als leidinggevende een cruciale rol in grip op verzuim, productiviteit, werkplezier en tevredenheid van medewerkers. Jij staat immers dichtbij hen en weet (als het goed is) wat er speelt in hun leven. Niet alleen op het werk, maar ook privé. Toon je goed leiderschap, en zorg je voor een werkomgeving waar veiligheid, vertrouwen en autonomie gewoon zijn, dan ben jij bij uitstek in staat om verzuim te beïnvloeden en de inzetbaarheid van medewerkers te vergroten.

Waarom? Omdat medewerkers die werk doen wat bij hen en bij hun leven past, andere keuzes maken dan mensen die dit niet hebben. Wist je dat in ongeveer de helft van de ziekmeldingen de medewerker twijfelt of hij zich daadwerkelijk zal afmelden? En dat een groot deel van de ziekmeldingen niet medisch van aard is, maar voortkomt uit privé-, werk- of motivatie-issues? Betrokken medewerkers melden zich minder snel ziek. Soms is er echter wel iets aan de hand waardoor iemand echt niet kan werken. Door een open cultuur te creëren waarin mensen met je in gesprek gaan als ze ergens mee worstelen, kun je samen een oplossing zoeken. Daarmee kun je (langdurig) verzuim in veel gevallen voorkomen.

De directie als lichtend voorbeeld

Als leidinggevende kun je veel voor elkaar krijgen, maar dit heeft natuurlijk vooral zin als ook de top van de organisatie eigen regie pakt, goed leiderschap toont en jou als leidinggevende voldoende autonomie geeft om zelf de juiste keuzes te maken. Zij zijn immers hét voorbeeld in de organisatie en goed voorbeeld doet goed volgen.

De medewerker heeft een actieve rol

In het Eigen regiemodel is de medewerker degene die actief stappen zet, eigenaarschap toont en een actieve houding heeft. De medewerker  is immers degene die aanpassingen kan maken in de manier waarop hij leeft, hoe hij omgaat met zijn gezondheid en eventueel herstel. Wettelijk gezien heeft hij een arbeidscontract, wat hem verplicht zich in te zetten voor zijn werk. De werkgever hoeft hem alleen door te betalen bij arbeidsongeschiktheid door ziekte of gebrek. Dat moet dan ook gebeuren. De medewerker blijft, ook in het herstelproces, die actieve rol houden. Van op de bank blijven zitten en niets doen, wordt immers vrijwel niemand beter.

Is er een andere situatie waardoor de medewerker niet in staat is om te werken - bijvoorbeeld door rouw, mantelzorg of een conflict op het werk -, dan is zowel aan de medewerker als aan de werkgever om daar samen een oplossing voor te zoeken, anders dan een ziekmelding.

En de bedrijfsarts?

In het geval van een ziekmelding zonder medische oorzaak, zal de bedrijfsarts binnen een Eigen regie-organisatie de medewerker terug dirigeren naar de leidinggevende. ’Ziek’ thuisblijven is immers niet terecht, er moet een andere afwezigheidsoplossing worden bedacht.

Bij een ziekmelding met een medische achtergrond, pakt de bedrijfsarts de begeleiding wel op. Bij Eigen regie laat hij daarin echter wel ruimte aan de medewerker en leidinggevende, om zelf – indien dat nodig is - oplossingen te bedenken. De regie van de ondersteuning ligt bij de medewerker, waarbij de bedrijfsarts vertrouwt op zijn of haar kracht. Klachten worden serieus genomen, en er wordt vooral gezocht naar wat er wel kan. En hoe drijfveren aangesproken kunnen worden om tot verandering te komen.

Bij Eigen regie is dit alles niet het feestje van alleen de bedrijfsarts en de medewerker. Als leidinggevende ben je immers nauw betrokken bij re-integratie en ben je samen met je medewerker aan zet om iets te doen met de adviezen van de bedrijfsarts. Daarbij kan de bedrijfsarts ook jou ondersteunen, bijvoorbeeld in een driegesprek met de medewerker.

Aan de slag

Dit alles vraagt van jou als leidinggevende een open houding en het continu opzoeken van de dialoog met je medewerkers. Om dit te bereiken moet je over de juiste kennis en vaardigheden beschikken. Op dit platform allerlei nuttige informatie, met hieronder een aantal interessante artikelen uitgelicht. En er zijn natuurlijk leiderschapstrainingen , boeken, TedTalks en andere zaken waar je inspiratie en kennis vandaan kunt halen.